Nhấn mạnh các kết quả tích cực đạt được trong năm 2024 thể hiện rõ tinh thần chung của hai bên trong việc thúc đẩy toàn diện quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Liên bang Nga, Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam, ông G.S. Bezdetko cũng khẳng định, phía Nga sẵn sàng mở rộng hợp tác thiết thực với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực trên cơ sở mối quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống.

Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam G.S. Bezdetko phát biểu tại họp báo.

Nga sẵn sàng mở rộng hợp tác thiết thực với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực

Tại họp báo về kết quả phát triển quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Liên bang Nga trong năm 2024 tổ chức sáng 26/12, Đại sứ Bezdetko nêu rõ, hợp tác Việt-Nga dựa trên bản chất mối quan hệ truyền thống hữu nghị và tin cậy. Hiện nay, quan hệ song phương tiếp tục phát triển thành công trên nhiều lĩnh vực.

Bày tỏ hài lòng khi ghi nhận các kết quả tích cực trong mở rộng quan hệ song phương ở nhiều cấp độ khác nhau, kể cả cấp cao nhất, Đại sứ Nga điểm lại các sự kiện trọng tâm trong quan hệ hai nước trong năm 2024, bao gồm chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nga V. Putin tới Việt Nam vào tháng 6 năm nay, chuyến thăm Nga của phái đoàn cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu.

Đại sứ Bezdetko cũng nhấn mạnh, phía Nga đánh giá cao sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS/BRICS+ tại Kazan (tháng 10/2024) và có cuộc hội kiến với Tổng thống Putin bên lề hội nghị. Các chuyến công tác đến Nga của đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cũng được tổ chức thường xuyên…

Quang cảnh buổi họp báo. 

Theo đại sứ Nga, các hoạt động này đã tạo động lực rõ rệt cho sự tương tác giữa các cơ quan, tổ chức của hai bên, thúc đẩy hơn nữa hợp tác trong các lĩnh vực thương mại và đầu tư, công nghiệp, năng lượng, giao thông, giáo dục và đào tạo, khoa học và văn hóa…, góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga.

“Những kết quả đạt được thể hiện rõ tinh thần chung của hai bên trong việc thúc đẩy toàn diện quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, cũng như sự gần gũi và chia sẻ quan điểm chung của hai nước trong các vấn đề hiện tại của chương trình nghị sự khu vực và quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng cường hơn nữa quan hệ. Về phần mình, Nga sẵn sàng mở rộng hợp tác thiết thực với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực và hy vọng hợp tác truyền thống giữa chúng ta sẽ được tăng cường trên cơ sở các thỏa thuận cấp cao và cả ở cấp cao nhất”, Đại sứ Bezdetko nhấn mạnh.

Phát triển mạnh mẽ hợp tác cùng có lợi

Trưởng đại diện thương mại Nga tại Việt Nam, ông Viacheslav Kharinov phát biểu.

Tại họp báo, thông tin về hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam-Liên bang Nga, Trưởng đại diện thương mại Nga tại Việt Nam, ông Viacheslav Kharinov nêu rõ, mối quan hệ song phương vững chắc và sự tin cậy về chính trị ở cấp cao nhất đang góp phần phát triển mạnh mẽ hợp tác kinh doanh cùng có lợi giữa hai nước.

Mặc dù tình hình quốc tế phức tạp, hai bên vẫn ghi nhận nhịp độ tích cực trong tăng trưởng kim ngạch thương mại đối với các mặt hàng truyền thống cũng như các dòng hàng mới, cùng sự tăng trưởng trong hoạt động kinh doanh và triển vọng trong một loạt các dự án chung thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

Dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, ông Kharinov cho biết, trong 11 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã đạt 4,15 tỷ USD (so số liệu tương ứng trong 12 tháng năm 2023 là 3,6 tỷ USD). Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Nga đạt 2,12 tỷ USD, còn Nga xuất khẩu sang Việt Nam đạt 2,03 tỷ USD.

Hợp tác trong lĩnh vực dầu khí tiếp tục ghi nhận thành công, chủ yếu trong khuôn khổ liên doanh Vietsovpetro – lá cờ đầu trong hợp tác ở lĩnh vực này. Tháng 6 vừa qua, liên doanh đã kỷ niệm việc sản xuất tấn dầu thứ 250 triệu.

Doanh nghiệp lắp ráp xe GAZ Nga tại Đà Nẵng đạt kết quả tích cực. Kể từ khi đưa dây chuyền sản xuất vào cuối năm 2020, công ty đã lắp ráp và bán ra thị trường Việt Nam khoảng 2,5 nghìn ô-tô công dụng khác nhau.

Nhờ việc nối lại một phần đường bay thẳng do hãng hàng không Aeroflot và Iraero khai thác, lượng du khách Nga đến Việt Nam đã tăng trở lại, với kỳ vọng sẽ đạt được mức trước đại dịch Covid-19, khi số lượng du khách Nga đến Việt Nam đã lên tới 650 nghìn người mỗi năm.

Theo ông Kharinov, cùng với ngành công nghiệp ô-tô, một tiềm năng lớn khác để phát triển hợp tác công nghiệp giữa Nga và Việt Nam là lĩnh vực công nghiệp y tế và dược phẩm, cũng như công nghệ thông tin.

Hiện tại, Việt Nam đang ứng dụng và triển khai thành công một số dự án công nghệ cao của các doanh nghiệp IT Nga trong lĩnh vực an toàn thông tin mạng, thành phố thông minh, số hóa ngành ngân hàng, giải pháp số cho doanh nghiệp, khai thác mỏ và nông nghiệp.

Về phía Cơ quan Đại diện thương mại Nga, ông Kharinov khẳng định sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp về mọi mặt, trước hết là về cung cấp thông tin để tiếp cận thành công thị trường của nhau.

Cùng với việc thúc đẩy quan hệ chính trị, kinh tế-thương mại, các hoạt động giao lưu văn hóa, hợp tác giáo dục giữa hai nước cũng được chú trọng thông qua các chương trình hoạt động hiệu quả xuyên suốt trong năm 2024 của Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Việt Nam.

Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, ông V.V. Murashkin phát biểu. 

Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, ông V.V. Murashkin cho hay, năm vừa qua có nhiều sự kiện quan trọng đã trở thành cột mốc trong sự phát triển quan hệ nhân văn Việt-Nga, bao gồm lễ kỷ niệm chung các ngày kỷ niệm trong lịch sử hai nước như Ngày Chiến thắng 9/5, Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước và 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.

Ông Murashkin nhấn mạnh: “Những tình cảm, ký ức lịch sử và lòng biết ơn đối với thế hệ ông cha, đặc biệt là những người đã trải qua những ngày tháng sâu sắc này càng gắn kết các dân tộc chúng ta chặt chẽ hơn”.

Cũng theo ông Murashkin, “Ngôi nhà Nga” tại Việt Nam đã trở thành điểm đến của giao lưu văn hóa Việt-Nga với nhiều chương trình hấp dẫn như triển lãm, chiếu phim, các hội thảo, khóa học. Tiếng Nga cũng được duy trì đào tạo tại nhiều cơ sở giáo dục của Việt Nam.

Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam G.S. Bezdetko phát biểu. 

Năm 2025 sẽ đánh dấu kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Liên bang Nga, theo Đại sứ Bezdetko, cả hai bên đều đang lên kế hoạch tổ chức nhiều sự kiện kỷ niệm.

Trong đó, điểm nhấn sẽ là các chuyến thăm cấp cao (gồm chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Liên bang Nga Mikhail Mishustin), tổ chức các buổi gặp mặt nhân các mốc quan trọng trong mối quan hệ hai nước, họp báo, hội nghị bàn tròn ở cấp chuyên gia, nhà hoạch định chính sách, các chuyến lưu diễn của các đoàn nghệ thuật, tổ chức triển lãm…

“Chúng tôi định hướng rằng nhân dịp này hai nước sẽ tổ chức các sự kiện kỷ niệm để cùng trao đổi, thảo luận nhiều vấn đề trên các lĩnh vực đa dạng, triển khai các dự án trên cơ sở thống nhất giữa hai bên, qua đó làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt-Nga”, Đại sứ Bezdetko nhấn mạnh.

Mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam – Liên Xô/Liên bang Nga ngày nay được thể hiện qua sự gắn bó, hiểu biết và tin cậy; sự giúp đỡ và hợp tác trong suốt những năm tháng chiến tranh gian khổ của nhân dân Việt Nam cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.

Hơn 70 năm về trước, ngày 30/01/1950, Liên Xô là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân Liên Xô đối với sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam – Liên Xô/Liên bang Nga ngày nay được thể hiện qua sự gắn bó, hiểu biết và tin cậy; sự giúp đỡ và hợp tác trong suốt những năm tháng chiến tranh gian khổ của nhân dân Việt Nam cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay. Một trong những kết quả của mối quan hệ hợp tác đó là sự ra đời của Xí nghiệp Liên doanh Dầu khí Việt – Xô, biểu tượng của mối quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi trong lĩnh vực năng lượng.

Lịch sử ngành Dầu khí Việt Nam ghi chép lại, năm 1959, trong chuyến thăm chính thức Liên bang Cộng hòa XHCN Xô – Viết (Liên Xô), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tới khu công nghiệp dầu khí Ba-cu Azerbaijan, tại đây Bác đề nghị: “Sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, Liên Xô nói chung và Azerbaijan nói riêng phải giúp đỡ Việt Nam khai thác và chế biến dầu khí, xây dựng được những khu công nghiệp dầu khí mạnh…”

Bác Hồ thăm khu công nghiệp Dầu khí Bacu năm 1959

Ngày 27/11/1961, Đoàn thăm dò dầu lửa 36 trực thuộc Tổng cục Địa chất được thành lập. Công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí ở miền Bắc được triển khai mặc dù điều kiện còn hết sức khó khăn và thiếu thốn khi đất nước đang trong giai đoạn khốc liệt nhất của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Công tác khoan sâu tìm kiếm thăm dò dầu khí bắt đầu từ năm 1970. Sau khi đất nước thống nhất, ngày 03/9/1975, Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam được thành lập. Công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí trên cả nước bắt đầu được đẩy mạnh: Ở miền Bắc, công tác thăm dò và thẩm lượng các cấu tạo tiềm năng trên Bồn trũng Sông Hồng vẫn tiếp tục. Ở miền Nam, các cán bộ kỹ thuật đã nhanh chóng tiếp cận, nghiên cứu tài liệu địa chất, kết quả các giếng thăm dò đã thực hiện trước 1975 với những lưu ý đặc biệt về phát hiện ở cấu tạo Dừa ở Bồn trũng Nam Côn Sơn và cấu tạo Bạch Hổ ở Bồn trũng Cửu Long.

Với quyết tâm xây dựng ngành Dầu khí làm động lực để công nghiệp hóa và phát triển nền kinh tế, Bộ Chính trị đã quyết định ký Hiệp định hợp tác chiến lược với Liên Xô, trong đó có việc xây dựng liên doanh hợp tác thăm dò và khai thác dầu khí trên thềm lục địa phía nam Việt Nam. Quyết sách quan trọng này đã tạo bước ngoặt lịch sử làm tiền đề để xây dựng nền công nghiệp dầu khí ngày nay.

Lễ ký Hiệp định Liên Chính phủ Việt Nam – Liên Xô về việc thành lập Liên doanh Dầu khí Việt -Xô (nay là Liên doanh Vietsovpetro) năm 1981

Ngày 3/7/1980, Hiệp định giữa Việt Nam và Liên Xô về việc hợp tác tiến hành thăm dò địa chất và khai thác dầu, khí ở thềm lục địa phía Nam Việt Nam đã được ký tại Moskva. Đến ngày 19/6/1981, Hiệp định Liên Chính phủ Việt Nam và Liên Xô về việc thành lập Xí nghiệp Liên doanh dầu khí Việt – Xô được ký kết. Sự kiện này đánh dấu bước phát triển mới của quan hệ hữu nghị Việt – Xô trong lĩnh vực hợp tác thăm dò khai thác dầu khí; là bước ngoặt quan trọng trong lịch sử xây dựng và phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam. Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của Vietsovpetro là dấu mốc đầu tiên trên chặng đường đất nước chúng ta nỗ lực, quyết tâm hiện thực hóa mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Kể từ ngày Bác Hồ thăm Azerbaijan năm 1959 và đặt nền móng cho sự ra đời ngành Dầu khí Việt Nam, quan hệ hợp tác trong lĩnh vực dầu khí giữa Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các đối tác Liên Xô/Liên bang Nga ngày nay, ngày càng có hiệu quả và thực sự đi vào chiều sâu.

Ra đời trong hoàn cảnh vô vàn khó khăn khi đất nước vừa trải qua các cuộc chiến tranh ác liệt và đang chịu sự bao vây cấm vận, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ của Liên Xô và sự phấn đấu bền bỉ, không mệt mỏi của các thế hệ CBCNV người lao động dầu khí, Vietsovpetro đã nhanh chóng trưởng thành. Chỉ hai năm rưỡi sau khi đi vào hoạt động, tháng 5 năm 1984 đã phát hiện vỉa dầu công nghiệp tại mỏ Bạch Hổ và hai năm sau khi tìm thấy dầu, ngày 26/6/1986 đã đưa mỏ này vào khai thác, đưa Việt Nam gia nhập các nước xuất khẩu dầu thô trên bản đồ thế giới.

Giàn Công nghệ Trung tâm số 2 mỏ Bạch Hổ

Trong khuôn khổ các Hiệp định Liên Chính phủ giữa Việt Nam – Liên bang Xô Viết, và Việt Nam – Liên bang Nga về việc tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực thăm dò địa chất và khai thác dầu khí tại thềm lục địa Việt Nam, trải qua 43 năm hoạt động và phát triển, Vietsovpetro đã đạt được một số thành tựu quan trọng như sau:

Thứ nhất, đã thực hiện một khối lượng lớn công tác thăm dò địa chất dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam, gồm: Khảo sát hàng trăm nghìn km tuyến địa chấn 2D, hàng chục nghìn km vuông địa chấn 3D; Khảo sát lại toàn bộ Lô 09-1 với diện tích gần 900 km vuông bằng công nghệ địa chấn tiên tiến 3D4C; Khoan trên 700 giếng khoan thăm dò và khai thác dầu khí với tổng chiều dài hơn 2.900 km; Xây dựng được hệ thống căn cứ dịch vụ dầu khí tổng hợp hoàn chỉnh, hiện đại phục vụ cho các khâu trong chuỗi hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí; Xây dựng hơn 70 công trình biển, lắp đặt trên 900 km đường ống ngầm nội mỏ, liên mỏ.

Thứ hai, phát hiện và đưa vào khai thác thân dầu trong đá móng granit nứt nẻ mỏ Bạch Hổ với trữ lượng lớn, khẳng định một loại thân dầu mới phi truyền thống trong ngành công nghiệp dầu khí thế giới.

Thứ ba, hoạt động khai thác dầu khí của Vietsovpetro góp phần quan trọng vào việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển kinh tế xã hội. Kể từ ngày thành lập đến nay, Vietsovpetro đã khai thác trên 250 triệu tấn dầu thô, doanh thu từ hoạt động dầu khí đạt gần 90 tỷ đô la Mỹ, nộp vào ngân sách Nhà nước và lợi nhuận phía Việt Nam gần 60 tỷ đô la Mỹ, lợi nhuận cho Phía tham gia Nga đạt 12,3 tỷ đô la Mỹ. Bên cạnh đó, đã thu gom và vận chuyển về bờ hơn 39 tỷ mét khối khí đồng hành, bổ sung khoản thu nhập đáng kể cho Nhà nước Việt Nam. Hoạt động của Vietsovpetro đã có tác động tích cực làm thay đổi sâu sắc đời sống kinh tế – xã hội, cơ sở hạ tầng, cũng như sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Thứ tư, thông qua hoạt động thực tiễn, Vietsovpetro đã thu hút một lượng lớn lực lượng lao động, đặc biệt là lao động có trình độ tay nghề cao. Nếu như những năm đầu thập niên 80, phần lớn lao động và các vị trí chủ chốt trong hoạt động của Vietsovpetro là do người Liên Xô nắm giữ, thì hiện nay trên 90% lao động là người Việt Nam, hầu hết các vị trí chủ chốt trong quản lý, trong dây chuyền công nghệ và kỹ thuật là do người Việt Nam đảm nhiệm, lực lượng lao động có tay nghề cao của Việt Nam hiện nay đã làm chủ kỹ thuật và công nghệ, hoàn toàn có thể tự thực hiện tất cả các công việc trong hoạt động dầu khí. Vietsovpetro đã đào tạo được một đội ngũ các cán bộ quản lý, kỹ sư có trình độ cao và công nhân lành nghề trong nhiều lĩnh vực phục vụ công tác tìm kiếm thăm dò, thiết kế xây dựng, vận hành khai thác các mỏ dầu khí ngoài khơi. Nhiều cán bộ lãnh đạo, chuyên gia đầu ngành của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và các đơn vị thành viên, trong đó một số lãnh đạo Phía tham gia Nga đã được rèn luyện và trưởng thành từ Vietsovpetro.

Thứ năm, Vietsovpetro là đơn vị tiên phong trong ngành Dầu khí về áp dụng rộng rãi nhiều giải pháp kỹ thuật – công nghệ tiên tiến, sử dụng thiết bị công nghệ hiện đại vào sản xuất có hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt, bằng giải pháp bơm ép nước để bảo tồn áp suất vỉa đã tăng hệ số thu hồi dầu khí từ 18% lên trên 40% đối với thân dầu trong đá móng. Đã có hơn 3.000 đơn đăng ký giải pháp sáng kiến, trong đó có 2.329 sáng kiến đã được công nhận và áp dụng vào sản xuất, hiệu quả kinh tế tính được đã làm lợi hàng trăm triệu USD. Một số công trình tiêu biểu đã đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước và các giải cao tại cuộc thi Sáng tạo khoa học – công nghệ toàn quốc và của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới.

Thứ sáu, hoạt động cung cấp dịch vụ kỹ thuật dầu khí cho bên ngoài ngày càng mở rộng, khẳng định thương hiệu Vietsovpetro. Hàng năm bằng việc tận dụng kinh nghiệm, năng lực các thiết bị hiện có, Vietsovpetro đã thực hiện các công trình trọng điểm quốc gia. Đặc biệt, từ 2011, lần đầu tiên, Vietsovpetro đã chế tạo, xây lắp và lắp đặt thành công chân đế giàn khai thác ở biển sâu 110 mét nước tại mỏ Đại Hùng 2, khẳng định việc làm chủ kỹ thuật và công nghệ xây dựng công trình khai thác dầu khí ở vùng biển nước sâu, xa bờ.

Thứ bảy, Vietsovpetro đã không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động, đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 1990 khu nhà ở cùng tổ hợp các công trình thể thao, văn hóa; xây dựng và nâng cấp 02 khu nghỉ dưỡng cho CBCNV, mở rộng và hiện đại hóa Trung tâm Y tế để phục vụ cho nhu cầu về đời sống của CBCNV; Xây dựng một công trình đài tưởng niệm các quân nhân Việt Nam và Liên Xô/Liên bang Nga đã hy sinh vì sự hòa bình và ổn định khu vực tại tỉnh Khánh Hòa. Bên cạnh đó, song song với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, Vietsovpetro cũng đã tích cực tham gia công tác an sinh xã hội, đã hỗ trợ cho các địa phương trên cả nước xây dựng cơ sở hạ tầng và thực hiện công tác từ thiện – xã hội với tổng kinh phí trên 75 triệu USD.

Thứ tám, với những thành tựu đã đạt được, Vietsovpetro đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu trong công tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực, công tác bảo vệ chủ quyền và an ninh trên biển, phát triển kinh tế xã hội của đất nước, góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên Bang Nga, là biểu tượng của tình hữu nghị truyền thống và hợp tác quốc tế trong sáng giữa Việt Nam, Liên Xô trước đây và Liên Bang Nga ngày nay. Vietsovpetro cũng là đối tác tin cậy của nhiều bạn hàng, nhiều công ty dầu khí hàng đầu thế giới.

Chào cờ trên giàn khoan mỏ Bạch Hổ – Vietsovpetro

Hiện nay, Vietsovpetro đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Bên cạnh yếu tố khách quan mang tính toàn cầu như chuyển dịch năng lượng, ảnh hưởng của bất ổn địa chính trị, Vietsovpetro còn phải đối mặt với những khó khăn, thách thức nội tại như: (1) các mỏ khai thác chính đã đi vào giai đoạn cuối, mức độ suy giảm sản lượng nhanh, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong công tác khai thác mỏ; (2) dư địa cho các giải pháp địa chất – kỹ thuật còn rất ít với tiềm năng không cao; (3) hiệu quả mang lại từ các giải pháp nâng cao hệ số thu hồi dầu (EOR) chưa cao; (4) các phát hiện mới được đưa vào khai thác thời gian vừa qua đều là các mỏ nhỏ, cận biên với sản lượng cũng suy giảm nhanh; (5) các công trình biển đã được đưa vào từ lâu và theo từng giai đoạn khác nhau đã quá thời hạn vận hành theo thiết kế ban đầu làm tăng số lượng các sự cố, khối lượng công việc liên quan tới bảo dưỡng sửa chữa gây khó khăn cho quá trình vận hành do tính đồng bộ thấp; cơ chế tài chính kế thừa từ các hiệp định trước còn nhiều bất cập…v.v.

Để chủ động vượt qua những thách thức trên, giữ vững vị trí là đơn vị chủ lực trong ngành Dầu khí, góp phần đáp ứng nhu cầu gia tăng năng lượng trong sản xuất và tiêu dùng của Việt Nam theo hướng hiệu quả và bền vững, Vietsovpetro xác định chiến lược cho giai đoạn tới với những nhiệm vụ như: Duy trì vận hành an toàn và khai thác ổn định, nâng cao hệ số thu hồi dầu trên các mỏ hiện hữu, đồng thời đẩy mạnh công tác thăm dò, tận thăm dò trên các lô dầu khí của Vietsovpetro; Tích cực mở mở rộng vùng hoạt động, trong đó ưu tiên các lô dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam để có thể tận dụng tối đa nguồn lực và cơ sở hạ tầng hiện có của Liên doanh Vietsovpetro; Hoàn thành các cơ chế liên quan và triển khai mở rộng lĩnh vực hoạt động sang năng lượng nhất là năng lượng tái tạo, phù hợp với xu hướng chuyển dịch năng lượng và phát triển bền vững tại Việt Nam và trên thế giới; Tái cơ cấu, hiện đại hóa hệ thống quản trị, nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, duy trì lực lượng lao động cốt lõi, sử dụng tối ưu các nguồn lực, giữ vững ổn định; Hoàn thiện, phát triển các dịch vụ kỹ thuật cốt lõi phục vụ khai thác dầu khí và phát triển kinh tế biển; Chăm sóc phát triển nguồn nhân lực, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, điều kiện làm việc cho CBCNV và thực hiện các trách nhiệm xã hội, cộng đồng.

Người lao động Vietsovpetro

Những thành tựu đạt được của Vietsovpetro trong 43 năm hoạt động là đã minh chứng cho sự hợp tác thành công và là nền tảng vững chắc đảm bảo cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Để hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới, Vietsovpetro cần kế thừa và khai thác tối đa lợi thế hợp tác với LB Nga trong lĩnh vực thăm dò và khai thác dầu khí, cụ thể:

Về kinh nghiệm hợp tác, đông đảo đội ngũ CBCNV Việt Nam được đào tạo tại Liên Xô cũ và Liên bang Nga, sử dụng thành thạo tiếng Nga. Tinh thần thống nhất, gắn kết, hợp tác, chia sẻ trong tập thể Vietsovpetro là một lợi thế to lớn trong việc tiếp tục hợp tác lâu dài.

Về mặt khoa học – công nghệ, từ khi mới thành lập, phần lớn trang thiết bị, máy móc, kỹ thuật và công nghệ đều do phía Nga cung cấp, đội ngũ CBCNV Việt Nam luôn chủ động học hỏi, nghiên cứu để nắm bắt và áp dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Các chuyên gia phía Nga luôn giúp đỡ, chuyển giao công nghệ, đào tạo tay nghề cho các CBCNV Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, đội ngũ chuyên gia của Việt Nam là Liên bang Nga tiếp tục phối hợp nghiên cứu, áp dụng vào thực tế sản xuất những thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến nhất của thế giới.

Về kinh tế, Vietsovpetro được công nhận là một trong những dự án hợp tác hiệu quả về mặt kinh tế giữa Việt Nam và Liên bang Nga, mang lại nguồn thu ngân sách lớn cho hai Phía. Đối với phía Nga, Vietsovpetro là một trong những dự án đầu tư nước ngoài hiệu quả nhất của nước này.

Để đạt được mục tiêu chiến lược đã đề ra và nâng cao hiệu quả hợp tác với Liên bang Nga trong lĩnh vực dầu khí, Vietsovpetro đề xuất xem xét một số vấn đề:

Về công tác nâng cao hệ số thu hồi dầu (EOR), Vietsovpetro đang nghiên cứu khả năng áp dụng các giải pháp nhằm nâng cao hệ số thu hồi dầu. Hiện nay, sản lượng khai thác từ các mỏ thuộc Lô 09-1 của Vietsovpetro ngày càng suy giảm, mức độ ngập nước gia tăng. Theo báo cáo kế hoạch phát triển mỏ, tài nguyên dầu còn lại trên các mỏ của Vietsovpetro sau khi khai thác đến cuối đời mỏ lên đến 600 triệu tấn, điều này cho thấy Vietsovpetro hoàn toàn có tiềm năng và cơ hội để nâng cao được sản lượng khai thác, thu hồi tối đa tài nguyên còn lại nếu áp dụng hiệu quả các giải pháp nâng cao hệ số thu hồi dầu (EOR) và đây cũng là xu thế đang được áp dụng rộng rãi trến thế giới. Theo đó cần có cơ chế ưu đãi cho các dự án triển khai EOR như sau: Cần xem xét EOR như một “hoạt động dầu khí riêng” với các điều kiện ưu đãi phù hợp; được phép thu hồi trước chi phí đầu tư cho EOR; điều chỉnh các điều khoản thuế (mang lại hiệu quả cho Nhà đầu tư).

Về mở rộng vùng hoạt động, Vietsovpetro đã và đang tập trung mọi nguồn lực đầu tư vào lĩnh vực hoạt động chính là tìm kiếm, thăm dò, gia tăng trữ lượng và mở rộng vùng hoạt động, đây là nhiệm vụ cốt lõi nhằm duy trì sự phát triển ổn định, lâu dài. Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tận thăm dò trên phạm vi Lô 09-1, trong giai đoạn này Vietsovpetro cũng thực hiện chiến lược mở rộng vùng hoạt động trên các Lô ngoài Lô 09-1. Vietsovpetro đề xuất các cấp có thẩm quyền sớm hoàn tất các thủ tục mở vòng đấu thầu cho các Lô mở để Vietsovpetro có thể tham gia vào vòng đấu thầu, ký kết hợp đồng dầu khí mới nhằm mở rộng vùng hoạt động của mình và xem xét phê duyệt việc trao cho Vietsovpetro các dự án phát triển mỏ tiềm năng (Lô 17, 05-2/10).

Về mỏ cận biên, thực tế hiện nay cho thấy riêng đối với bể Cửu Long nơi có các hoạt động thăm dò dầu khí dày đặc chỉ còn tồn tại các mỏ có quy mô trữ lượng nhỏ, cận biên. Điều 53 và 54 Luật dầu khí 2022 đã quy định về đối tượng và chính sách ưu đãi cho mỏ cận biên và Điều 56 của Nghị 45/2023/NĐ-CP đã quy định các điều kiện để một mỏ dầu khí được xác định là mỏ cận biên. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật trên chưa hướng dẫn cụ thể về quy trình phê duyệt cơ chế ưu đãi cho đối tượng mỏ cận biên.

Vì vậy để có thể sớm đưa các đối tượng này vào khai thác, tăng nguồn thu cho Nhà nước và các Nhà đầu tư, cũng như để tạo hành lang pháp lý cho các Nhà thầu khi tiến hành hoạt động dầu khí, đề xuất các các có thẩm quyền sớm ban hành các văn bản quy phạm phát luật hướng dẫn cụ thể việc trình và phê duyệt cơ chế ưu đãi đầu tư cho các mỏ cận biên.

Trong 43 năm hoạt động, hành lang pháp lý cho hoạt động của Vietsovpetro là các Hiệp định liên Chính phủ không ngừng được hoàn thiện theo hướng “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, phù hợp theo thông lệ quốc tế. Theo Nghị định thư ký ngày 12/10/2023, hoạt động của Liên doanh Vietsovpetro tại Lô 09-1 kéo dài đến hết năm 2033.

Trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, ngày 20/06/2024, hai nước đã thông qua Tuyên bố chung, 11 văn kiện hợp tác được ký kết và các cuộc gặp gỡ, trao đổi giữa lãnh đạo cấp cao hai nước. Hai bên đã nhất trí về những định hướng lớn nhằm làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Nga trên nhiều phương diện, trong đó khẳng định hợp tác kinh tế tiếp tục là trụ cột, trọng tâm của hợp tác nhiều mặt giữa hai nước. Chuyến thăm của Tổng thống Nga là cơ sở để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí trong phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Trên cơ sở đó, trong tháng 7/2024 Lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Zarubeznheft đã thảo luận các vấn đề liên quan đến các nội dung thỏa thuận tại cuộc gặp cấp cao giữa lãnh đạo hai nhà nước, trong đó có vấn đề về gia hạn thời gian hoạt động của Vietsovpetro và Rusvietpetro. Điều này cho thấy lãnh đạo hai nhà nước đánh giá cao tầm quan trọng hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong lĩnh vực dầu khí mà Vietsovpetro là biểu tượng của sự hợp tác thành công này. Vietsovpetro đang đối diện với nhiều cơ hội và thuận lợi mới, đan xen với các khó khăn, thách thức trong việc nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí. Vietsovpetro đã và đang tự tin bước vào giai đoạn mới với một khát vọng to lớn tìm kiếm, thăm dò và khai thác nhiều dầu khí cho đất nước, phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Liên bang Nga, giữ vững vị trí, vai trò của đơn vị chủ lực, đầu tàu kinh tế của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và tiếp tục chinh phục những đỉnh cao mới.

Henry Ford từng nói: “Đến với nhau là khởi đầu. Giữ được nhau là tiến bộ. Đồng hành làm việc cùng nhau là thành công”, tin tưởng rằng sự hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và Liên bang Nga sẽ tiếp tục thành công hơn nữa trong tương lai, và Vietsovpetro luôn sẵn sàng cho sự hợp tác này.

Ngày 28/8, Thống đốc tỉnh Tây Bắc Pskov của LB Nga, ông Mikhail Vedernikov đã có cuộc gặp thân mật và trả lời nhiều câu hỏi của phóng viên nước ngoài gồm phóng viên các nước Belarus, Kazakhstan, Cuba, Thổ Nhĩ Kỹ, Pakistan, và Việt Nam.

Thống đốc tỉnh Pskov, ông Mikhail Vedernikov

Theo ông Vedernikov, bất chấp những khó khăn do bị bao vây cấm vận, tỉnh Pskov của ông vẫn tiếp tục tăng trưởng, cả công nghiệp và nông nghiệp, với mức tăng khoảng 10% đồng thời dành nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp, cả trong và ngoài nước, đầu tư, kinh doanh ở tỉnh này, đặc biệt là ở các đặc khu kinh tế.

Trả lời câu hỏi về khả năng tăng cường hợp tác của tỉnh Pskov với ASEAN, trong đó có Việt Nam, ông Vedernikov cho biết tỉnh của ông luôn mở cửa đón tất cả các doanh nghiệp muốn kinh doanh hay đầu tư vào tỉnh. Thống đốc Vedernikov cho rằng hiện những nước có hàng hóa tiếp cận thị trường Nga đều có sản phẩm khá cạnh tranh. Theo ông Vedernikov, hiện hàng hóa của Việt Nam vẫn đang hiện diện với số lượng đáng kể trên các kệ hàng của tỉnh Pskov. Tuy nhiên, ông cho rằng tỉnh Pskov đang và sẽ nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam thông qua các chuỗi bán lẻ lớn vì phương thức này giúp cho hàng hóa khi đến tay người tiêu dùng có giá thành rẻ hơn so với đặt hàng trực tiếp. Thống đốc Vedernikov cho biết tỉnh Pskov không phải là một trong những địa phương giàu nhất ở Nga, nhưng cho tới này cũng đã ký thỏa thuận hợp tác với 95 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. 

Trả lời câu hỏi về nhu cầu tuyển dụng người lao động nước ngoài, trong đó có người lao động Việt Nam, làm việc tại các xí nghiệp sản xuất trong tỉnh, Thống đốc Vedernikov cho biết ông thường xuyên trao đổi với các nhà tuyển dụng và họ đánh giá cao chất lượng các công nhân Việt Nam. Ông Vedernikov chia sẻ: “Họ rất vui được đón các công nhân Việt Nam, vì công nhân Việt Nam lao động chăm chỉ, sẵn sàng làm việc với lịch trình nghiêm túc, biết cách làm việc, biết chịu trách nhiệm và làm ra những sản phẩm chất lượng cao”. Theo ông, đây chính là nguyên nhân có một lượng đáng kể công nhân Việt Nam hiện đang làm việc tại thành phố công nghiệp Velikye Luki của tỉnh này. 

Trước đó, trong chuyến khảo sát và làm việc với một số xí nghiệp ở thành phố Velikye Luki, được biết hiện một số doanh nghiệp tại thành phố này sẵn sàng tiếp nhận lao động nước ngoài, tuy nhiên hạn ngạch cụ thể do chính quyền tỉnh quyết định. Mức lương trung bình của người lao động làm việc tại các xí nghiệp này vào khoảng 60.000 ruble/tháng (665 USD).

Doanh nghiệp Việt Nam đang có nhiều cơ hội thúc đẩy xuất khẩu, đầu tư vào Liên bang Nga trong các lĩnh vực như chế biến nông sản, thực phẩm, đồ uống, thủy sản.

Kim ngạch thương mại tiếp đà tăng trưởng

Dẫn số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga cho biết, trong 7 tháng năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên bang Nga đạt 2,74 tỷ USD, tăng 45,5% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,36 tỷ USD, tăng 46,4%; nhập khẩu đạt 1,38 tỷ USD, tăng 44,6%. Thâm hụt thương mại với Liên bang Nga đạt khoảng 13 triệu USD.

Trong 7 tháng năm 2024, nhiều nhóm hàng xuất khẩu tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao như: Hàng thủy sản đạt 116,7 triệu USD (tăng 105% so với cùng kỳ năm 2023); gạo đạt 4,7 triệu USD (tăng 92,6% về giá trị và 61% về khối lượng); bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc đạt 18,1 triệu USD (tăng 116%); hàng dệt may đạt 458,9 triệu USD (tăng 95,7%); gỗ và sản phẩm gỗ đạt 3,2 triệu USD (tăng 75%); hạt tiêu đạt 15,7 triệu USD (tăng 98,4% về giá trị, tăng 48,2% về khối lượng); máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 141,1 triệu USD (tăng 91%).

Ngoài ra, trong 7 tháng năm 2024, mặt hàng sắt thép các loại đạt 697,9 triệu USD (tăng 166% về giá trị và 240% về khối lượng); hạt tiêu đạt 15,7 triệu USD (tăng 60%)… Tuy nhiên, các mặt hàng này giữ nguyên hoặc tăng không đáng kể so với 6 tháng đầu năm 2024. Mặt hàng túi xách, ví, vali, mũ, ô dù trong 7 tháng đầu năm đã tiếp tục đà phục hồi đạt 10,7 triệu USD (tăng 27,3%)…

Song, xuất khẩu mặt hàng giày dép các loại tiếp tục duy trì xu hướng giảm từ đầu năm 2024 so với kim ngạch xuất khẩu cùng kỳ năm 2023, đạt 6,1 triệu USD (giảm 52,6%); sản phẩm gốm sứ đạt 826 ngàn USD (giảm 33%). Tình trạng tương tự đối với mặt hàng chè nhưng tỷ lệ giảm thấp hơn, đạt 6,5 triệu USD (giảm 7,8%); sản phẩm từ cao su đạt 4,7 triệu USD (giảm 20,2%).

Chiều ngược lại, trong 7 tháng năm 2024, phân bón tiếp tục đứng đầu danh sách tăng trưởng nhập khẩu của Việt Nam từ Liên bang Nga cả về giá trị (đạt 165,5 triệu USD, tăng 325%) và khối lượng (đạt 364 ngàn tấn, tăng gần 400%) so với cùng kỳ năm 2023.

Trong số đó, than các loại đạt 657 triệu USD (tăng 46,4% về giá trị và 68% về khối lượng); hóa chất đạt 54,1 triệu USD (tăng 83,8%); giấy các loại đạt 6,6 triệu USD (tăng 173,6%); linh kiện phụ tùng ô tô đạt 16,7 triệu USD (tăng 162%); phương tiện vận tải khác và phụ tùng đạt 3,6 triệu USD (tăng 98,4%). Sản phẩm lúa mì tiếp tục đà tăng trưởng so với 6 thang/2024, đạt 26,8 triệu USD, tăng 93,1% về giá trị và 78,2% về khối lượng, cùng kỳ năm 2023 ta không nhập khẩu lúa mì.

Cũng theo thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga, hàng thủy sản tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong các tháng vừa qua, đạt 64,1 triệu USD (giảm 11,1%); sản phẩm khác từ dầu mỏ đạt 988 ngàn USD (giảm 47,2%); dây điện, dây cáp điện tiếp tục giảm mạnh, đạt 146 ngàn USD (giảm 70,6%); sản phẩm hóa chất đạt 1,1 triệu USD (giảm 24,7%). Sắt thép các loại đạt 177 ngàn USD, tăng 109% so với 6 tháng năm 2024, giảm 82,7% so với 7 tháng năm 2023.

Thời điểm thuận lợi để thúc đẩy hợp tác, đầu tư

Phân tích những thuận lợi, cơ hội cho hợp tác kinh tế – thương mại Việt Nam – Liên bang Nga trong bối cảnh hiện nay, Tham tán Thương mại Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga Dương Hoàng Minh cho biết, với nỗ lực chung của cả hai bên, một số khó khăn đã từng bước được giải quyết như vận tải biển (tuyến Vladivostok – Hải Phòng – TP. Hồ Chí Minh), vận tải đường sắt (tuyến đường sắt liên vận quốc tế Việt Nam – Trung Quốc – Nga)…

Đáng chú ý, từ ngày 4/6/2023, Hãng hàng không IAERO của Liên bang Nga thực hiện chuyến bay trực tiếp giữa Nga (thành phố Irkusk) và Việt Nam (Hà Nội) bằng máy bay của Nga 2 chuyến/tuần. Đường bay trực tiếp giữa Matxcơva và TP. Hồ Chí Minh hai nước đã được nối lại từ cuối tháng 1/2024. Cùng với đó, hiện nay, Liên bang Nga và Việt Nam đã nới lỏng các quy định về visa cho công dân của nhau (từ ngày 1/8/2023 công dân Việt Nam đã có thể xin visa điện tử vào Nga, từ ngày 15/8 người Nga có thể lưu trú tại Việt Nam đến 45 ngày miễn visa)… những thuận lợi này đã và đang tạo ra những cơ hội để Việt Nam – Liên bang Nga thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư, du lịch.

Cũng theo Tham tán Thương mại Dương Hoàng Minh, Việt Nam và Liên bang Nga là hai nền kinh tế mang tính bổ trợ cho nhau. Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm của Nga để phục vụ sản xuất và tiêu dùng (than đá, kim loại, phân bón, xăng dầu, khí hóa lỏng, thiết bị máy móc, thực phẩm, thủy sản, gỗ…). Trong khi đó, Liên bang Nga nhập khẩu từ Việt Nam các sản phẩm nông sản nhiệt đới, thủy sản, thực phẩm, đồ uống, hàng dệt may, giày, hàng điện tử, thiết bị máy móc, hàng tiêu dùng…

Không những vậy, kinh tế hai nước được dự báo tăng trưởng khá trong năm 2023 và các năm tới. GDP của Việt Nam được dự báo tăng khoảng 6-6,5%, của Nga tăng 3,6% trong năm 2023 và dự báo sẽ tăng khoảng 3% trong năm 2024. Ngoài ra, việc các doanh nghiệp phương Tây rút khỏi Nga đã tạo ra khoảng trống trên thị trường. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu, đầu tư vào Liên bang Nga trong các lĩnh vực như chế biến nông sản, thực phẩm, đồ uống, thủy sản, may mặc, sản xuất đồ gỗ, đồ gia dụng…

Tuy nhiên, Tham tán Thương mại Dương Hoàng Minh cho rằng, hợp tác kinh tế – thương mại giữa hai nước đang đứng trước các thử thách rất lớn trong bối cảnh kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn. Mặc dù các cơ quan chức năng cả hai bên đã có nhiều nỗ lực nhưng kim ngạch thương mại song phương giảm sâu, phục hồi chậm, nhiều dự án đầu tư song phương gặp khó khăn trong triển khai cả ở Việt Nam và Liên bang Nga.

Đứng trước thách thức này, Tham tán Thương mại Dương Hoàng Minh cho rằng, các doanh nghiệp Nga cần vận dụng ưu đãi do các hiệp định thương mại tự do của Việt Nam mang lại, trong đó có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á Âu (VN-EAEU FTA); cùng với đó, tăng cường đầu tư sản xuất các sản phẩm Nga có thế mạnh tại Việt Nam để xuất khẩu ngược về Nga và các nước SNG hoặc sang các thị trường khác mà Việt Nam có FTA.

Đối với doanh nghiệp xuất khẩu trong nước, Thương vụ khuyến cáo, để tìm hiểu thị trường, tìm kiếm khách hàng tại Liên bang Nga, các doanh nghiệp nên trực tiếp tham dự trưng bày sản phẩm hoặc tham quan các triển lãm chuyên ngành lớn của Liên bang Nga. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã thành công sau khi tham dự triển lãm.

Đáng lưu ý, trong bối cảnh các cuộc xung đột địa chính trị gia tăng, Thương vụ khuyến cáo, các hiệp hội và doanh nghiệp có hợp tác với thị trường Nga cần theo dõi sát tình hình thị trường để có các biện pháp ứng phó phù hợp. Trước khi giao dịch, ký hợp đồng ngoại thương doanh nghiệp cần tiến hành tìm hiểu/kiểm tra kỹ về đối tác (có thể thông qua Thương vụ), đặc biệt là các đối tác tìm được trên môi trường Internet, để tránh gặp các trường hợp lừa đảo. Nội dung của hợp đồng cần đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp Việt Nam.

Tham tán Thương mại Dương Hoàng Minh khẳng định, Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga sẵn sàng phối hợp hỗ trợ các doanh nghiệp sang tìm hiểu thị trường, xúc tiến thương mại tại thị trường Nga.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang Liên bang Nga 7 tháng đầu năm nay ước đạt 1,36 tỷ USD, tăng 46,4% so với cùng kỳ trước; trong đó nhiều nhóm hàng tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao.

Thương vụ Việt Nam tại Nga dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên bang Nga đạt 2,74 tỷ USD, tăng 45,5% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,36 tỷ USD, tăng 46,4%; nhập khẩu đạt 1,38 tỷ USD, tăng 44,6%.

Nhiều nhóm hàng xuất khẩu duy trì mức tăng trưởng cao

Về xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Liên bang Nga 7 tháng đầu năm đạt 1,36 tỷ USD.

Nhiều nhóm hàng xuất khẩu tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao như: Hàng thủy sản đạt 116,7 triệu USD (tăng 105% so với cùng kỳ năm 2023); gạo đạt 4,7 triệu USD (tăng 92,6% về giá trị và 61% về khối lượng); bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc 18,1 triệu USD (tăng 116%); hàng dệt may 458,9 triệu USD (tăng 95,7%); gỗ và sản phẩm gỗ 3,2 triệu USD (tăng 75%); hạt tiêu 15,7 triệu USD (tăng 98,4% về giá trị, tăng 48,2% về khối lượng); máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 141,1 triệu USD (tăng 91%). Mặt hàng túi xách, ví, vali, mũ, ô dù trong 7 tháng đầu năm cũng tiếp tục đà phục hồi đạt 10,7 triệu USD (tăng 27,3% so cùng kỳ trước.)

Mặt hàng sắt thép các loại đạt 697,9 triệu USD (tăng 166% về giá trị và 240% về khối lượng); hạt tiêu đạt 15,7 triệu USD (tăng 60%) tuy nhiên các mặt hàng này giữ nguyên hoặc tăng không đáng kể so với 6 tháng đầu năm 2024. 

7 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu hàng dệt may sang Liên bang Nga ước đạt 458,9 triệu USD, tăng 95,7% so cùng kỳ trước. 

Ngược lại, xuất khẩu mặt hàng giày dép các loại tiếp tục xu hướng giảm từ đầu năm 2024 so với kim ngạch xuất khẩu cùng kỳ năm 2023, đạt 6,1 triệu USD (giảm 52,6%); sản phẩm gốm sứ đạt 826 ngàn USD (giảm 33%). Tình trạng tương tự đối với mặt hàng chè nhưng tỷ lệ giảm thấp hơn, đạt 6,5 triệu USD (giảm 7,8%); sản phẩm từ cao su đạt 4,7 triệu USD (giảm 20,2%).

Nhập khẩu phân bón từ Liên bang Nga đứng đầu cả về khối lượng và trị giá

Về nhập khẩu, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ Liên bang Nga 7 tháng đầu năm 2024 đạt 1,38 tỷ USD.

Trong 7 tháng đầu năm 2024, phân bón tiếp tục đứng đầu danh sách tăng trưởng nhập khẩu từ Liên bang Nga cả về giá trị (165,5 triệu USD, tăng 325%) và khối lượng (364 ngàn tấn, tăng gần 400%) so với cùng kỳ năm 2023. Than các loại đạt 657 triệu USD (tăng 46,4% về giá trị và 68% về khối lượng); hóa chất đạt 54,1 triệu USD (tăng 83,8%); giấy các loại đạt 6,6 triệu USD (tăng 173,6%); linh kiện phụ tùng ô tô đạt 16,7 triệu USD (tăng 162%); phương tiện vận tải khác và phụ tùng đạt 3,6 triệu USD (tăng 98,4%). Sản phẩm lúa mì tiếp tục đà tăng trưởng so với 6T/2024, đạt 26,8 triệu USD, tăng 93,1% về giá trị và 78,2% về khối lượng, cùng kỳ năm 2023 ta không nhập khẩu lúa mì.

Hàng thủy sản tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong các tháng vừa qua, đạt 64,1 triệu USD (giảm 11,1%); sản phẩm khác từ dầu mỏ đạt 988 ngàn USD (giảm 47,2%); dây điện, dây cáp điện tiếp tục giảm mạnh, đạt 146 ngàn USD (giảm 70,6%); sản phẩm hóa chất 1,1 triệu USD (giảm 24,7%); sắt thép các loại đạt 177 ngàn USD, tăng 109% so với 6T/2024, giảm 82,7% so với 7 tháng năm 2023.

7 tháng đầu năm 2024, thương mại song phương Việt – Nga đạt được kết quả tốt, nhiều nhóm hàng xuất khẩu tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao như: Thủy sản, gạo, gỗ, hàng dệt may, giầy dép…

Theo Tổng Cục Hải quan Việt Nam, trong 7 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên bang Nga đạt 2,74 tỷ USD, tăng 45,5% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 1,36 tỷ USD, tăng 46,4%; nhập khẩu đạt 1,38 tỷ USD, tăng 44,6%.

Nhiều nhóm hàng của Việt Nam xuất khẩu sang Nga tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao như: Hàng thủy sản đạt 116,7 triệu USD (tăng 105% so với cùng kỳ năm 2023); gạo đạt 4,7 triệu USD (tăng 92,6% về giá trị và 61% về khối lượng); bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc – 18,1 triệu USD (tăng 116%); hàng dệt may – 458,9 triệu USD (tăng 95,7%); gỗ và sản phẩm gỗ – 3,2 triệu USD (tăng 75%); hạt tiêu – 15,7 triệu USD (tăng 98,4% về giá trị, tăng 48,2% về khối lượng); máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 141,1 triệu USD (tăng 91%).

Thủy sản xuất khẩu sang Nga tăng 105% trong 7 tháng đầu năm 2024.

Mặt hàng sắt thép các loại đạt 697,9 triệu USD (tăng 166% về giá trị và 240% về khối lượng); hạt tiêu đạt 15,7 triệu USD (tăng 60%) tuy nhiên các mặt hàng này giữ nguyên hoặc tăng không đáng kể so với 6 tháng đầu 2024. Mặt hàng túi xách, ví, vali, mũ, ô dù trong 7 tháng đầu năm đã tiếp tục đà phục hồi đạt 10,7 triệu USD (tăng 27,3%)

Xuất khẩu mặt hàng giày dép các loại tiếp tục duy trì xu hướng giảm từ đầu năm 2024 so với kim ngạch xuất khẩu cùng kỳ năm 2023, đạt 6,1 triệu USD (giảm 52,6%); sản phẩm gốm sứ đạt 826 ngàn USD (giảm 33%). Tình trạng tương tự đối với mặt hàng chè nhưng tỷ lệ giảm thấp hơn, đạt 6,5 triệu USD (giảm 7,8%); sản phẩm từ cao su đạt 4,7 triệu USD (giảm 20,2%).

Cũng trong 7 tháng đầu năm 2024, phân bón tiếp tục đứng đầu danh sách tăng trưởng nhập khẩu từ Liên bang Nga cả về giá trị (165,5 triệu USD, tăng 325%) và khối lượng (364 ngàn tấn, tăng gần 400%) so với cùng kỳ năm 2023.

Than các loại đạt 657 triệu USD (tăng 46,4% về giá trị và 68% về khối lượng); hóa chất đạt 54,1 triệu USD (tăng 83,8%); Giấy các loại đạt 6,6 triệu USD (tăng 173,6%); Linh kiện phụ tùng ô tô đạt 16,7 triệu USD (tăng 162%); Phương tiện vận tải khác và phụ tùng đạt 3,6 triệu USD (tăng 98,4%).

Sản phẩm lúa mì tiếp tục đà tăng trưởng so với 6T/2024, đạt 26,8 triệu USD, tăng 93,1% về giá trị và 78,2% về khối lượng, cùng kỳ năm 2023 nước ta không nhập khẩu lúa mì.

Hàng thủy sản tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong các tháng vừa qua, đạt 64,1 triệu USD (giảm 11,1%); Sản phẩm khác từ dầu mỏ đạt 988 ngàn USD (giảm 47,2%); Dây điện, dây cáp điện tiếp tục giảm mạnh, đạt 146 ngàn USD (giảm 70,6%); sản phẩm hóa chất – 1,1 triệu USD (giảm 24,7%). Sắt thép các loại đạt 177 ngàn USD, tăng 109% so với 6T/2024, giảm 82,7% so với 7T/2023.

Các sản phẩm sắt thép vẫn giữ đà dẫn đầu nhóm hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Liên bang Nga…

Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Nga tăng mạnh trong 7 tháng đầu năm 2024

Trong 7 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Liên bang Nga đạt 2,74 tỷ USD, tăng 45,5% so với cùng kỳ năm 2023.

Thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga dẫn số liệu từ Tổng cục Hải quan cho biết, trong 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường Nga đạt 1,36 tỷ USD, tăng hơn 46% so với cùng kỳ năm ngoái. Thâm hụt thương mại với Liên bang Nga đạt khoảng 13 triệu USD.

Trong danh mục các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường Nga, nhiều nhóm hàng tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao. Dẫn đầu mức tăng trưởng trong danh mục hàng xuất khẩu là mặt hàng sắt thép các loại đạt 697,9 triệu USD (tăng 166% về giá trị và 240% về khối lượng). Tiếp đó là mặt hàng bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc đạt 18,1 triệu USD (tăng 116%); hàng thủy sản đạt 116,7 triệu USD (tăng 105%); hàng dệt may đạt 458,9 triệu USD (tăng 95,7%);

Gạo đạt 4,7 triệu USD (tăng 92,6% về giá trị và 61% về khối lượng); gỗ và sản phẩm gỗ – 3,2 triệu USD (tăng 75%); hạt tiêu – 15,7 triệu USD (tăng 98,4% về giá trị, tăng 48,2% về khối lượng); máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 141,1 triệu USD (tăng 91%); hạt tiêu đạt 15,7 triệu USD (tăng 60%) tuy nhiên các mặt hàng này giữ nguyên hoặc tăng không đáng kể so với thời điểm 6 tháng đầu năm 2024. Mặt hàng túi xách, ví, vali, mũ, ô dù trong 7 tháng đầu năm đã tiếp tục đà phục hồi đạt 10,7 triệu USD (tăng 27,3%)

Chiều ngược lại với sản phẩm có mức tăng trưởng cao, vẫn có một số mặt hàng xuất khẩu tiếp tục duy trì xu hướng giảm từ đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023 như: Sản phẩm gốm sứ đạt 826 ngàn USD (giảm 33%). Tình trạng tương tự đối với mặt hàng chè nhưng tỷ lệ giảm thấp hơn, đạt 6,5 triệu USD (giảm 7,8%); sản phẩm từ cao su đạt 4,7 triệu USD (giảm 20,2%).

Về nhập khẩu hàng hóa từ Nga vào Việt Nam trong 7 tháng đầu năm, kim ngạch đạt 1,38 tỷ USD, tăng gần 45% so với cùng kỳ năm 2023. Phân bón tiếp tục đứng đầu danh sách tăng trưởng hàng hóa nhập khẩu từ Liên bang Nga cả về giá trị (165,5 triệu USD, tăng 325%) và khối lượng (364 ngàn tấn, tăng gần 400%) so với cùng kỳ năm 2023. Than các loại đạt 657 triệu USD (tăng 46,4% về giá trị và 68% về khối lượng); hóa chất đạt 54,1 triệu USD (tăng 83,8%); Giấy các loại đạt 6,6 triệu USD (tăng 173,6%); Linh kiện phụ tùng ô tô đạt 16,7 triệu USD (tăng 162%); Phương tiện vận tải khác và phụ tùng đạt 3,6 triệu USD (tăng 98,4%). Sản phẩm lúa mì tiếp tục đà tăng trưởng so với thời điểm đầu năm, đạt 26,8 triệu USD, tăng 93,1% về giá trị và 78,2% về khối lượng, cùng kỳ năm 2023 nước ta không nhập khẩu lúa mì.

Ở chiều ngược lại, hàng thủy sản tiếp tục duy trì xu hướng giảm trong các tháng vừa qua, đạt 64,1 triệu USD (giảm 11,1%); Sản phẩm khác từ dầu mỏ đạt 988 ngàn USD (giảm 47,2%); Dây điện, dây cáp điện tiếp tục giảm mạnh, đạt 146 ngàn USD (giảm 70,6%); sản phẩm hóa chất – 1,1 triệu USD (giảm 24,7%). Sắt thép các loại đạt 177 ngàn USD, tăng 109% so với 6 tháng đầu năm 2024, giảm 82,7% so với 7 tháng đầu năm 2023.

Theo nhận định từ các chuyên gia, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga tăng nhanh kể từ khi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) có hiệu lực. Tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư.

Thông tin từ Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, để cập nhật thông tin về tình hình thị trường và trao đổi các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam, Thương vụ Việt Nam tại Nga đã tích cực làm việc với các hiệp hội ngành hàng. Đồng thời, phối hợp tổ chức nhiều buổi làm việc trực tuyến để kết nối hợp tác kinh doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nga trong lĩnh vực thủy sản, nông sản…

Ngoài ra, Thương vụ cũng thường xuyên trao đổi, tư vấn trực tiếp cho doanh nghiệp về tình hình thị trường, hợp tác với doanh nghiệp Nga; hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tranh chấp trong thực hiện hợp đồng của doanh nghiệp hai nước; tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp Việt tham gia triển lãm tại Nga.

Liên bang Nga hiện đang là thị trường rộng mở cho doanh nghiệp tiêu thụ hàng Việt. Tuy nhiên, để khai thác triệt để thị trường này đòi hỏi doanh nghiệp đẩy mạnh tìm hiểu thị trường, xây dựng hệ thống cung ứng.

Bạn hàng quy mô lớn

Liên bang Nga với dân số hơn 140 triệu người có nền kinh tế đứng thứ 11 thế giới nên sức mua của người dân lên đến 28.000 USD. Mặc dù sức mua lớn, song công nghiệp nhẹ của Nga chưa được chú trọng phát triển nên phần lớn hàng tiêu dùng tại phải nhập khẩu. Đáng chú ý, đa số các sản phẩm Việt đều có thể đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Nga.

Nhằm khai thác thị trường này, năm 2016, Việt Nam và Liên bang Nga đã ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á Âu (EAEU-FTA) sau khi ký Hiệp định EAEU-FTA, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga tăng nhanh, đạt 5,5 tỷ USD năm 2021, tăng gần 90% so với năm 2016. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 3,2 tỷ USD, tăng 100% so với năm 2016.

Doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm sữa vinamilk tới người tiêu dùng Nga.

Tuy nhiên, sau xung đột Nga-Ukraine (tháng 2/2022), tình hình địa chính trị-kinh tế không thuận lợi đã tác động tiêu cực tới thương mại song phương Việt- Nga. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng theo Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công Thương) Tạ Hoàng Linh nhưng giao thương hàng hóa giữa Việt Nam và Nga trong năm 2023 đã có bước chuyển biến tích cực. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên đạt 3,63 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 1,74 tỷ USD, tăng 12%. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Nga đạt 1,17 tỷ USD, tăng 44,2% so với cùng kỳ năm trước.  

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2024, hầu hết các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này đều tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước.  Cụ thể mặt hàng dệt may đạt 398,5 triệu USD, tăng 86%, chiếm 34% tỷ trọng xuất khẩu, các mặt hàng nông sản như cà phê đạt 189,7 triệu USD, tăng 35,5%, hạt điều tăng 58,8%; hạt tiêu tăng 98,3%; bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc tăng 102%; gạo tăng 72,5%…“Hiện Việt Nam là nước cung cấp cà phê lớn nhất vào Liên bang Nga  chiếm 31,2% thị phần cà phê nhập khẩu của nước này”-ông Cẩn chia sẻ.

Nhìn nhận cơ hội tiêu thụ hàng Việt mà thị trường Nga mang lại cho doanh nghiệp, Mới đây, trong khuôn khổ Hội chợ thương mại quốc tế Việt Nam lần thứ 33 (Vietnam Expo 2024), Giám đốc Công ty Vietfood DV (đại lý chính thức cho thương hiệu café Trung Nguyên tại Nga) Đỗ Văn Phương thông tin, Trung Nguyên là thương hiệu cà phê có lượng tiêu thụ lớn nhất tại Nga, riêng năm 2023, công ty đã nhập khẩu khoảng 700 tấn cà phê Trung Nguyên đưa vào tiêu thụ ở thị trường này.

Doanh nghiệp Việt Nam giới thiệu sản phẩm nông sản tại  sự kiện Tuần lễ hàng Hà Nội tại Moscow do HPA tổ chức.

Tương tự Giám đốc Công ty Foodzone Phạm Vân Anh cho hay, 6 năm qua công ty đã mang các loại nước ngọt, nước chấm, bún, phở, bánh hỏi sản xuất tại Việt Nam, gắn nhãn Foodzi để tiêu thụ tại thị trường Nga. “ Đây cũng là thị trường giúp các mặt hàng thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam tiến vào thị trường châu Âu trong thời gian tới”- bà Vân Anh nói.

Tìm cách mở rộng thị phần

Mặc dù hàng Việt đã tiến vào thị trường Liên bang Nga, tuy nhiên các chuyên gia kinh tế cho rằng để tăng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng mà Việt Nam có ưu thế, doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu kỹ thị trường. Đồng thời tận dụng ưu đãi của Hiệp định EAEU-FTA từ đó đầu tư sản xuất và tiêu thụ hàng hóa tại Nga.

Tại buổi tọa đàm trực tuyến với doanh nghiệp và các tổ chức hợp tác thương mại Việt – Nga do Hội Doanh nhân tư nhân Việt Nam vừa tổ chức Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Nga-Việt Regina Budarina chia sẻ, cơ hội để hàng hóa vào thị trường Nga là rất rộng mở, nhất là các loại mặt hàng nông sản, thực phẩm, đồ uống. Tuy nhiên, hiện nhiều sản phẩm Việt Nam chưa được người tiêu dùng tại Nga biết đến nhiều nguyên nhân là bởi chủ yếu xuất khẩu nguyên liệu thô.

Đồng tình với ý kiến này, Tham tán thương mại tại Liên bang Nga Dương  Hoàng Minh cho biết, mặc dù Thương vụ đã kết nối cho nhiều doanh nghiệp Việt để xuất khẩu hàng nông sản vào chuỗi siêu thị của Liên bang Nga,  song số lượng hàng Việt có mặt tại hệ thống bán lẻ không nhiều nguyên nhân là do khâu cung cấp hàng với số lượng lớn ổn định và dài hạn chưa đáp ứng được đối tác. “Để khắc phục bất cập này các doanh nghiệp cần phải liên tục có hàng dự trữ tại kho (ở Nga) để cung cấp thường xuyên cho các cửa hàng chuỗi siêu thị”-ông Minh hiến kế.

Doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm sữa vinamilk tới người tiêu dùng Nga.

Để hàng Việt khai thác thị trường Nga sâu rộng, hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô, đại diện Tập đoàn X5 (tập đoàn có mang lưới bán lẻ khá rộng ở Nga) Tatiana Aptel chia sẻ, Tập đoàn X5 hiện có trên 17.352 cửa hàng tiện ích trên toàn Nga. Hiện tại, Tập đoàn X5 rất quan tâm đến các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam như thực phẩm tươi, trái cây nhiệt đới, trái cây khô, hải sản…

Để đưa sản phẩm Việt vào hệ thống cửa hàng của doanh nghiệp tiêu thụ, doanh nghiệp Việt Nam cần đi theo con đường ngắn nhất đó là đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường. Đồng thời nên nghiên cứu phương án vận chuyển hàng bằng đường sắt qua Trung Quốc để giảm chi phí vận chuyển.

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt tìm hiểu thị trường Liên bang Nga và tìm kiếm đối tác kinh doanh, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khuyến cáo, doanh nghiệp nên đăng ký tham dự hội chợ triển lãm để tìm hiểu thị trường, tìm kiếm khách hàng tại Nga.

“Tới đây, Bộ Công Thương sẽ chú trọng nghiên cứu có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp chủ động tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại tham dự triển lãm chuyên ngành cụ thể. Chẳng hạn như may mặc, đồ gỗ, hàng tiêu dùng, thực phẩm, đồ uống, cà phê, chè, công nghiệp cơ khí chế tạo tại Nga trong năm 2024. Qua đó, giúp doanh nghiệp tăng trưởng xuất khẩu vào thị trường Nga tăng trưởng bền vững” -ông Diên thông tin.

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Nga Vladimir Vladimirovich Putin sắp tới kỳ vọng mở ra cơ hội mới trong quan hệ hai bên, hướng tới phát triển thịnh vượng.

Thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1950 đến nay, Việt Nam-Liên bang Nga đã phát triển mạnh mẽ trên hầu hết các lĩnh vực và đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện năm 2012. Hơn nữa, kể từ khi Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) có hiệu lực, tăng trưởng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam-Nga đã có bước tiến mạnh mẽ và là điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư.

Bởi vậy, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Nga Vladimir Vladimirovich Putin sắp tới kỳ vọng mở ra cơ hội mới trong quan hệ hai bên, hướng tới phát triển thịnh vượng.

Bạn hàng tin cậy

Nhận định từ các chuyên gia cho thấy, sau khi ký Hiệp định EAEU-FTA, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga tăng nhanh, đạt 5,5 tỷ USD năm 2021, tăng gần 90% so với năm 2016; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 3,2 tỷ USD, tăng 100% so với năm 2016. Tuy nhiên, sau xung đột Nga-Ukraine (tháng 2/2022), tình hình địa chính trị-kinh tế không thuận lợi đã tác động tiêu cực tới thương mại song phương Việt Nam-Nga. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nga năm 2022 giảm trên 51% so với trước đó.

Chính vì vậy, Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Nga đã tích cực làm việc với các hiệp hội ngành hàng để cập nhật thông tin về tình hình thị trường và trao đổi các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đồng thời, phối hợp tổ chức nhiều buổi làm việc trực tuyến để kết nối hợp tác kinh doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nga trong lĩnh vực thủy sản, nông sản…

Ngoài ra, Thương vụ cũng thường xuyên trao đổi, tư vấn trực tiếp cho doanh nghiệp về tình hình thị trường, hợp tác với doanh nghiệp Nga; hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tranh chấp trong thực hiện hợp đồng của doanh nghiệp hai nước; tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp Việt tham gia triển lãm tại Nga.

Lãnh đạo Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết: Mặc dù vẫn chịu nhiều tác động từ biến động địa chính trị nhưng giao thương hàng hóa giữa Việt Nam và Nga trong năm 2023 đã có bước chuyển biến tích cực.

Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên đạt 3,63 tỷ USD, tăng nhẹ 2,3% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 1,74 tỷ USD, tăng 12%. Nhập khẩu của Việt Nam từ thị trường này đạt 1,89 tỷ USD, giảm 5,2%.

Riêng trong 5 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa hai bên đạt 1,96 tỷ USD, tăng 51,4% so với cùng kỳ năm 2023; trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Nga đạt 955,6 triệu USD, tăng 44,7%. Nhập khẩu từ Nga về Việt Nam đạt 1 tỷ USD, tăng 58,4% so với cùng kỳ năm 2023.

Cũng theo Lãnh đạo Vụ thị trường châu Âu-châu Mỹ, các nhóm hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Nga có tăng trưởng cao gồm hàng thủy sản đạt 76,4 triệu USD, tăng 87,8% so với cùng kỳ năm 2023; hạt điều đạt 28 triệu USD, tăng 82,4%; hạt tiêu đạt 12,5 triệu USD, tăng 96,2%; hàng dệt may đạt 320,8 triệu USD, tăng 97,1%; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 90,1 triệu USD tăng 102%.

Ở chiều ngược lại, những mặt hàng Việt Nam nhập khẩu tăng mạnh từ Nga gồm quặng và khoáng sản các loại đạt 9,7 triệu USD, than các loại, hóa chất, phân bón các loại, kim loại thường khác, linh kiện, phụ tùng ôtô…

Mới đây, Trong khuôn khổ Hội chợ thương mại quốc tế Việt Nam lần thứ 33 (Vietnam Expo 2024), ông Viacheslav Kharinov, Trưởng đại diện Cơ quan Thương mại Nga tại Việt Nam bày tỏ vui mừng và nhấn mạnh, đây là cơ hội để doanh nghiệp hai bên tìm hiểu thông tin của nhau, từ đó mở ra những cơ hội lớn cho cả hai phía.

Theo ông Vitaly Stepanov, CEO của Trung tâm Xuất khẩu Moscow chia sẻ, Moscow là địa phương dẫn đầu trong xuất khẩu hàng hóa so với tất cả các khu vực của Nga. Việt Nam là một thị trường quan trọng đối với Moscow và Trung tâm Xuất khẩu Moscow đã triển khai hàng loạt các biện pháp để củng cố mối quan hệ kinh doanh với Việt Nam.

“Với sự hỗ trợ của Trung tâm Xuất khẩu Moscow, hơn 100 doanh nghiệp đã tham gia đàm phán với đối tác từ Việt Nam. Đặc biệt, việc mở gian hàng “Made in Moscow” tại Vietnam Expo đánh dấu cột mốc mới trong việc thúc đẩy quan hệ doanh nghiệp Nga và Việt Nam,” ông Vitaly Stepanov nhấn mạnh.

Ông Đỗ Văn Phương, Giám đốc Công ty Vietfood DV- đại lý chính thức cho thương hiệu café Trung Nguyên tại Nga bày tỏ: Trung Nguyên là thương hiệu cà phê có lượng tiêu thụ lớn nhất tại Nga với 3 thị trường chính là Vlapotosk, Novosibirsk và Moskva. Năm 2023, công ty đã nhập khẩu khoảng 700 tấn cà phê Trung Nguyên các loại vào tiêu thụ ở thị trường này.

Trong khi đó, bà Phạm Vân Anh, Giám đốc Công ty Foodzone cho hay, 6 năm qua công ty đã mang các loại nước ngọt, nước chấm, bún, phở, bánh hỏi sản xuất tại Việt Nam, sau đó đóng gói gắn nhãn Foodzi để tiêu thụ tại thị trường Nga. Đặc biệt, khi đồ ăn Việt được chọn là một trong phong cách sống của người Nga sẽ có cơ hội phát triển rất lớn với doanh nghiệp Việt.

Thắt chặt quan hệ

Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nga cho biết: Thời gian qua, Thương vụ đã kết nối cho nhiều doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản cho các nhà cung ứng hàng vào chuỗi siêu thị tại đây. Tuy nhiên, để xuất khẩu bền vững sang thị trường Nga, doanh nghiệp Việt Nam cần có chiến lược, xây dựng hệ thống cung ứng hàng tại nước sở tại để cung cấp cho chuỗi siêu thị. Hơn nữa, doanh nghiệp cần chủ động tham gia các triển lãm, hội chợ chuyên ngành để tìm hiểu thị trường và tìm kiếm đối tác kinh doanh.

Để sử dụng hết các ưu đãi VN-EAEU FTA mang lại, đồng thời tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng thương mại song phương, Thương vụ Việt Nam tại Nga đề nghị doanh nghiệp hai bên, nhất là doanh nghiệp Việt Nam tăng cường xúc tiến thương mại. Cơ quan đại diện tại Nga luôn sẵn sàng phối hợp, tư vấn và hỗ trợ kết nối hợp tác kinh doanh, đầu tư cho doanh nghiệp hai bên.

Tại buổi làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Năng lượng Nga Nikolai Gregorievich Shulginov, hai bên đã rà soát tình hình triển khai các dự án dầu khí và năng lượng song phương cũng như thống nhất phương hướng hợp tác lớn mà hai bên sẽ nghiên cứu, tiến tới triển khai trong thời gian tiếp theo.

Cùng đó, hai Bộ trưởng đã ký các Nghị định thư sửa đổi Hiệp định liên Chính phủ về hoạt động của hai liên doanh Vietsovpetro và Rusvietpetro. Việc ký kết hai văn bản này thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của Lãnh đạo Nhà nước và Chính phủ hai nước với chính sách ưu tiên phát triển lĩnh vực năng lượng và dầu khí trong quan hệ hợp tác song phương, qua đó tăng cường quan hệ hợp tác hai bên.

Đặc biệt, bên lề Diễn đàn “Tuần lễ Năng lượng Liên bang Nga,” Bộ trưởng Bộ Công Thương làm việc với các doanh nghiệp dầu khí lớn của Nga như Zarubezhneft, Gazprom và Novatek. Các bên đã trao đổi về tình hình triển khai dự án của doanh nghiệp nhằm thúc đẩy triển khai hợp tác giữa hai nước và doanh nghiệp thời gian tới.

Nhằm đẩy mạnh xúc tiến thương mại với thị trường Nga, Bộ Công Thương khuyến cáo: Việc đăng ký tham dự hội chợ triển lãm là biện pháp xúc tiến thương mại hiệu quả nếu doanh nghiệp có chuẩn bị tốt. Bởi vậy, để tìm hiểu thị trường, tìm kiếm khách hàng tại Nga, doanh nghiệp nên trực tiếp trưng bày sản phẩm hoặc tham quan triển lãm chuyên ngành lớn tại thị trường này.

Đưa ra khuyến nghị với địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp, Bộ Công Thương nhấn mạnh: Tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine trong thời gian tới tiếp tục có những diễn biến rất khó lường.

Do đó, các hiệp hội và doanh nghiệp hợp tác với Nga cần theo dõi sát tình hình thị trường để có biện pháp ứng phó phù hợp. Hơn nữa, trước khi giao dịch, ký hợp đồng ngoại thương doanh nghiệp cần tiến hành tìm hiểu/kiểm tra kỹ về đối tác (có thể thông qua Thương vụ), nhất là đối tác tìm được trên môi trường Internet, để tránh gặp trường hợp lừa đảo. Đáng lưu ý, nội dung của hợp đồng cần đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp Việt Nam.

Bộ Công Thương khẳng định: Tới đây, Bộ sẽ chú trọng nghiên cứu có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tự chủ động tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại. Bên cạnh đó, khuyến khích địa phương/hiệp hội/doanh nghiệp tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại (khoảng 5-10 doanh nghiệp) tham dự triển lãm chuyên ngành cụ thể. Chẳng hạn như may mặc, đồ gỗ, hàng tiêu dùng, thực phẩm, đồ uống, càphê, chè, công nghiệp cơ khí chế tạo tại Nga trong năm 2024. Qua đó, giúp doanh nghiệp thâm nhập sâu hơn vào thị trường tiềm năng và giúp xuất khẩu Việt Nam-Nga tăng trưởng bền vững./.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà mong muốn Zarubezhneft và PVN sẽ có những đề xuất thiết thực, nhằm nâng cao hơn nữa tầm vóc hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp ông Kudryashov Sergei Ivanovich, Tổng giám đốc Công ty Zarubezhneft, Liên bang Nga.

Sáng 19/6, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp ông Kudryashov Sergei Ivanovich, Tổng giám đốc Công ty Zarubezhneft, Liên bang Nga.

Chào mừng Tổng giám đốc Công ty Zarubezhneft thăm và làm việc tại Việt Nam, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao việc hợp tác có hiệu quả giữa Zarubezhneft và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) trong thời gian qua, góp phần quan trọng vào quan hệ kinh tế Việt Nam và Nga. Lĩnh vực dầu khí và năng lượng là một trụ cột của hợp tác hai nước, có ý nghĩa rất quan trọng, được lãnh đạo cấp cao hai nước quan tâm thúc đẩy.

Phó Thủ tướng mong muốn Zarubezhneft và PVN sẽ có những đề xuất thiết thực, nhằm nâng cao hơn nữa tầm vóc hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo sát sao các cấp, ngành để giải quyết khó khăn, vướng mắc, bao gồm cả việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan, cắt giảm những thủ tục không cần thiết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Phó Thủ tướng cho rằng, các bộ, ngành, Zarubezhneft và các doanh nghiệp, đối tác cần tiếp tục đưa những nguyên tắc trong mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước vào trong quá trình triển khai, thực hiện các dự án đầu tư, hợp tác mới tại Việt Nam.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao việc hợp tác có hiệu quả giữa Zarubezhneft và PVN trong thời gian qua.

Phó Thủ tướng mong muốn Zarubezhneft quan tâm đầu tư các dự án năng lượng tái tạo như điện gió ngoài khơi, sản xuất nhiên liệu mới như hydro xanh, amoniac xanh… và tận dụng hạ tầng, cơ sở vật chất của các giàn khoan dầu khí.

“Việt Nam và Liên bang Nga còn rất nhiều dư địa hợp tác trong lĩnh vực năng lượng. Zarubezhneft và PVN cần ưu tiên quan tâm đầu tư, nghiên cứu, làm chủ công nghệ sản xuất các loại nhiên liệu xanh mới từ năng lượng tái tạo. Đây là ‘chìa khóa’ để thế giới chuyển đổi xanh”, Phó Thủ tướng nói.

Cảm ơn Phó Thủ tướng dành thời gian tiếp, ông Kudryashov Sergei Ivanovich thông tin về tình hình hoạt động của Liên doanh Vietsovpetro cũng như một số dự án khác trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng tại Việt Nam, qua đó đóng góp quan trọng vào kim ngạch trao đổi thương mại song phương giữa hai nước.

Công ty Zarubezneft có hơn 40 năm kinh nghiệm hợp tác với PVN với việc thành lập Liên doanh Vietsovpetro và Rusvietpetro đã gặt hái được nhiều thành công trong thăm dò địa chất và khai thác dầu, khí; tạo việc làm, đóng góp ngân sách của mỗi nước.

Zarubezhneft và Petrovietnam đang phối hợp thực hiện tốt các thỏa thuận cấp cao hai nước trong lĩnh vực hợp tác dầu, khí.